Các nhà khoa học Anh đã thực hiện nghiên cứu cho thấy: 14 tuổi là độ tuổi dễ nổi loạn, đánh nhau và học theo hành vi tiêu cực nhất.
Một nghiên cứu của Đại học London (Anh) với nam giới từ 9 đến 35 tuổi, thông qua các trò chơi điện tử và phân tích cảm xúc, chỉ ra rằng trẻ vị thành niên rất dễ bị hấp dẫn bởi các hành vi mang tính mạo hiểm. Đặc biệt ở tuổi 14, trẻ dễ hành động theo cảm tính, không quan tâm đến hậu quả mà chỉ quan tâm đến cảm giác “phấn khích” mang lại.
14 tuổi là độ tuổi dễ nổi loạn, đánh nhau và học theo hành vi tiêu cực nhất
Cô giáo Vương có hơn 10 năm kinh nghiệm làm chủ nhiệm trung học cơ sở từng viết luận văn về tâm lý tuổi 14 và liệt kê những đặc điểm thường thấy:
Thứ nhất, cảm giác bản thân “đã trưởng thành” và nhận thức về việc thể hiện bản thân đã tăng lên;
Thứ hai, non nớt và thiếu kinh nghiệm sống;
Thứ ba, sự tự tin thái quá dẫn đến sự kiêu ngạo;
Thứ tư, ý chí yếu đuối, khả năng thích ứng kém và khoảng trống tâm lý xuất hiện;
Thứ năm, những cảm xúc bất thường như trầm cảm và thờ ơ cảm xúc xảy ra;
Thứ sáu, có sự cáu kỉnh và xu hướng tìm kiếm sự kích thích.
Tuy 14 tuổi là thời điểm dễ xảy ra vấn đề, nhưng các chuyên gia giáo dục cho rằng đây cũng là giai đoạn tốt nhất để cha mẹ uốn nắn và giáo dục con.
Nhà văn Lưu Thanh từng nói: “Đời người tuy dài, nhưng bước ngoặt chỉ vài lần, đặc biệt là khi còn trẻ.” Với trẻ em, tuổi 14 chính là bước ngoặt đó.
Giáo sư Nhậm Nãi Diên khẳng định, 14 tuổi là giai đoạn ‘nửa chín nửa xanh’, có sự trưởng thành nhất định nhưng chưa đủ chín chắn. Đây chính là thời kỳ cha mẹ phải nỗ lực hơn bao giờ hết để đồng hành cùng con.
Vậy cha mẹ cần điều chỉnh thái độ và hành xử ra sao?
Yêu thương và chấp nhận vô điều kiện
Hiểu rằng con nổi loạn không phải vì hư hỏng mà là do thay đổi tâm – sinh lý, hoàn cảnh sống và sự thiếu kinh nghiệm. Hãy khoan dung, ngưng đổ lỗi, yêu thương và tiếp tục đồng hành. Đừng quên rằng giai đoạn nổi loạn rồi sẽ qua nhưng tình yêu của cha mẹ sẽ mãi ở lại.
Nhận thức và thay đổi chính mình
Nhiều cha mẹ thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc, dễ mất bình tĩnh trước con. Chính hành vi thiếu kiểm soát đó có thể là nguyên nhân khiến con càng phản ứng tiêu cực. Vì vậy, cha mẹ cần học cách giữ bình tĩnh, thấu hiểu chính mình, và điều chỉnh hành vi trước khi muốn dạy con.
Đồng hành là biểu hiện cao nhất của tình yêu
Tuổi 14 là tuổi trẻ cảm thấy mâu thuẫn nhất: muốn độc lập nhưng thiếu năng lực. Sự thất bại khiến trẻ dễ tổn thương. Lúc này, sự hiện diện yêu thương của cha mẹ là điểm tựa tinh thần lớn nhất giúp con vượt qua khó khăn và khủng hoảng.
Dành thời gian cho bản thân và đời sống vợ chồng
Không nên trở thành “người giúp việc toàn thời gian” cho con. Hãy dành thời gian cho bản thân, thư giãn, chăm sóc mối quan hệ vợ chồng, bởi sự hòa thuận trong gia đình mới là chốn bình yên để trẻ lớn lên. Nếu gia đình thường xuyên cãi vã, con cái sẽ mất niềm tin và dễ rơi vào bất ổn tâm lý.
Xem thêm
